Nevruz (Yeni Gün), Türk milli geleneğinde yer alan bir kavramdır ve Türklerin Ergenekon’dan çıktıkları günü simgeler. Sümerlerden beri Orta Asya ve Orta Doğu coğrafyasındaki bütün topluluklar, yeni yıl ve baharın başlangıcı olarak Nevruz’u kutlamaya başlamışlardır. Bir bayram havasında geçen Nevruz kutlamaları özellikle açık havaları şenlik ortamına çevirir.
Yeni yıl, yeni gün, yılbaşı gibi adlarla ifade olunan bahar bayramları Türkler arasında coşkuyla kutlanmıştır. Nevruz geleneği de uygulamada bazı farklılıklar olmakla beraber bütün Türk topluluklarında geleneksel bir nitelik taşımaktadır.
Nevruz, Farsça bir kelime olup "Yeni Gün" anlamına gelir. Orta Anadolu'da bugün "Mart dokuzu" diye adlandırılır. Nevruz, gece ile gündüzün eşit olduğu miladi 22 Mart, Rumi 9 Mart gününe rastlar. Ergenekon destanına göre o gün istiklalin kazanıldığı gündür. Anadolu'da "Sultan-ı Nevruz", "Nevruz Sultan", Mart dokuzu" ve "Mart Bozumu" gibi adlarla bilinen nevruz, gelenekleriyle bütün Türk toplumu içerisinde yaşamaya devam etmektedir.
İslamiyet’i kabul eden Türkler, bugünü Hz. Ali’nin doğum günüyle de örtüştürerek dini bir özellik kazandırmışlardır.
Baharın gelişini kutlamak amacıyla halk gruplar halinde mesire yerlerine giderler. Nevruz günü türbeler ziyaret edilir, dilekler tutulur. Kırlarda çeşitli eğlenceler düzenlenir. Maniler söylenir, niyet çekilir, baharın ilk çiçekleri toplanır. Sabah erken kalkılır, nevruzun ilk suyu ile yıkanmak geleneği vardır ve bugün özenle giyinilir. Soğan kabuğu ile boyanmış yumurtalar pişirilip yenilerek bolluk ve bereket dileklerinde bulunulur. Yüksek bir tepeye ateşyakılarak baharın geldiği müjdelenir.
Nevruzİranlılara mal edinmekte ise de, " Oniki Hayvanlı Türk Takviminde" görüldüğü üzere, Türklerde de çok eskiden beri bilinmekte ve törenlerle kutlanmaktadır. dersimiz.com
Orta Asya'daki Türk topluluklarından Azeri Türkleri, Kazak Türkleri, Kırgız Türkleri, Türkmen Türkleri, Özbek Türkleri, Tatar Türkleri, Uygur Türkleri, Anadolu Türkleri ve Balkan Türkleri Nevruz geleneğini canlı olarak günümüze kadar yaşatmışlardır.
Nevruz'dan bir gün öncesine, "baca-baca" denir. Çeşitli renklere boyanmış, suda pişirilmiş yumurtalar, kapı kapı dolaşan çocuklara verilir. Çocuklar o gün gruplar halinde dolaşarak;
Nevruz, Nevruz bahara Güller güller nahara
Bağçamızda gül olsun Gül olsun, bülbül olsun
Şeklinde bayatılar, maniler söylerler, yeşil alanlarda boyalı yumurtalar ve âşıklarla oyun oynarlar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder